علم آمار کاربرد علمی مبانی ریاضی برای جمع آوری، تجزیه وتحلیل و ارائه اطلاعات ارقامی می باشد. آمار گران با بکار بردن دانش ریاضیشان در طراحی مطالعات وتحقیقات ؛ جمع آوری، پردازش و تجزیه و تحلیل اطلاعات ؛ و تفسیر نتایج ؛ در پژوهشهای علمی شرکت میکنند. متخصصین آمار اغلب دانششان در روشهای آماری را در علوم گوناگونی مانند زیست شناسی، اقتصاد، مهندسی، پزشکی، بهداشت عمومی، روانشناسی، بازار یابی، آموزش و ورزش بکار میگیرند.
بسیاری از امور، به عنوان مثال، طراحی روشهای آزمایشی برای تایید دارویی جدید از طرف دولت بدون بهره گیری از روشهای آماری قابل اجرا نمی باشند. نمونه گیری یکی فنونی است که آمار گران از آن بهره می گیرند. نمونه گیری یعنی جمع آوری اطلاعات درباره گروهی از مردم یا مجموعه ای از چیزها توسط بررسی قسمت کوچکی ازکل مجموعه. به عنوان مثال سرویسهای رتبه بندی برنامه های تلویزیونی، به منظور تخمین تعداد بینندگان برنامه ای خاص، به جای مطالعه تمامی بینندگان تنها به بررسی چند هزار خانواده می پردازند.
در میان همه ی اختراعات و اکتشافات علم آمار نیز پس از اختراعات مهمی مثل ترانزیستور و کامپیوتر و قبل از لیزر قرار داشت. البته حضور علم آمار در این فهرست چیز عجیبی نیست چون جهان امروز، جهان مدیریت اطلاعات است و بخش عظیم اطلاعات نیز در هر علم، رشته، سازمان یا مرکز شامل اعداد و ارقام میشود که در مرحله جمعآوری و تجزیه و تحلیل این اعداد و ارقام علم آمار مورد نیاز است. برای مثال هنگام آزمایش تأثیر یک داروی جدید، انتخاب یک نوع بذر در بین بذرهای مختلف، مقایسه کیفیت دو روش تدریس در آموزش زبان، کنترل کیفیت محصولات، تعیین حق بیمه، پیشبینی نرخ ارز، نظرسنجی و پیشبینی انتخابات،تعیین نرخ بیکاری، تعیین شاخص هزینه خانوار، تأثیر و رابطه افسردگی بر تحصیل، نیاز به تحقیقات آماری داریم.اما علم آمار که حضور بسیار گستردهای در زندگی ما دارد، چیست؟ علم آمار به زبان ساده، پیشگویی براساس اعداد و ارقام است. به عبارت دیگر یک آماردان میتواند براساس مجموعه اطلاعات عددی و بر مبنای مدلهای ریاضی و مدلهای نظریه احتمال، پیشگویی کند؛ یعنی به یاری اطلاعات گذشته، نحوه رفتار یک فرآیند را پیشبینی نماید. از همین رو میتوان گفت که علم آمار نتیجهگیری از جزئیات و یا رسیدن از جزء به کل است. کار علم آمار کمک به تفکر علمی است و آمارشناس کسی است که مشاهده میکند و اطلاعاتی به دست میآورد و سپس با اطلاعات به دست آمده، اتفاقات و حوادث را پیشبینی میکند. با توجه به اهمیتی که علم آمار در سطح جهان دارد، سال ۲۰۱۳ به عنوان سال جهانی آمار نامگذاری گردیده است.
هدف از این دوره تربیت افرادی است که بتوانند
الف: به عنوان کارشناس آمار در سازمانها و ادارات به تجریه و تحلیل امور آماری بپردازند
ب: تمام دروس آمار واحتمال و برنامه ریزی وزارت آموزش و پرورش را تدریس نمایند.
ج: تحصیلات خود را در سطح کارشناسی ارشد و دکتری آمار ادامه بدهند.
موقعیت شغلی در ایران:
بیشتر سازمانهای دولتی از آمار برای ارائه ارقام و اعدادی که مربوط به فعالیتهای واحدهایشان میشود، استفاده میکنند و چون این کار را چندان تخصصی نمیدانند به جای به کارگیری کارشناسان آمار از افرادی بهره میبرند که آشنایی مختصری با این علم دارند. در حالی که اکثر برنامهریزیهای زیربنایی کشور را میتوان با استفاده از روشهای پیشرفته آمار انجام داد. البته گمنام بودن علم آمار و کاربردهای آن در جامعه، مانع از جذب فارغالتحصیلان رشته آمار نشده است بلکه بسیاری از استادان و دانشجویان این رشته معتقد هستند که فارغالتحصیلان آمار کمتر با مشکل بیکاری روبرو میشوند. فارغالتحصیلان این رشته میتوانند در سازمان برنامه و بودجه، مرکز آمار ایران، بانکها، ادارات بیمه، مراکز صنعتی و کارخانجات ، واحدهای آماری وزارتخانههای مختلف همچون جهاد کشاورزی، کار، بهداشت، اقتصاد و امور دارایی، فرهنگ و ارشاد اسلامی و به طور کلی در هر مرکزی که نیاز به جمعآوری و تجزیه و تحلیل آمار و اطلاعات دارد، مشغول به کار شوند. البته در سالهای اخیر اقدامات خوب و مؤثری جهت بالا بردن جایگاه امار در کشور صورت گرفته است به طوری که روز اول آبان ماه در تقویم کشور به عنوان روز ملی آمار و برنامهریزی نام گرفته است و مرکز آمار ایران نیز تمامی دستگاههای اجرایی کشور را مکلف نموده واحدی جهت انجام امور آماری ایجاد نمایند که این امر موجب بکارگیری بیشتر فارغالتحصیلان این رشته در دستگاههای دولتی شده است.
درسهای این رشته در طول تحصیل:
دروس پایه:
ریاضی عمومی، مبانی اقتصاد، مبانی جامعه شناسی ،مبانی جمعیت شناسی ، فیزیک پایه ، آمار و احتمال ، روشهای آماری، مبانی ریاضی.
دروس تخصصی:
ریاضی برای آمار، جبر خطی برای آمار، آنالیز ریاضی ، مبانی کامپیوتر و برنامهنویسی ، احتمال و کاربرد آن ، آمار ریاضی، روشهای ناپارامتری ، رگرسیون ، طرح آزمایشها، روشهای نمونهگیری ، فرآیندهای تصادفی ، سریهای زمانی، زبانتخصصی ، روشهای پیشرفته آماری ، روشهای چند متغییری گسسته ، روشهای چند متغییری پیوسته، محاسبات آماری با کامپیوتر، کنترل کیفیت آماری، پروژه.
امکان ادامه تحصیل در رشته آمار:
در حال حاضر، فارغ التحصیلان دوره کارشناسی آمار علاقمند به ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد این رشته میتوانند یکی از چهار گرایش آمار ریاضی، آمار اقتصادی و اجتماعی، آمار بیمه و آمار زیستی (حیاتی) را انتخاب کنند.
مطالب مرتبط :