29 بهمن روز عشق ایرانی یا سپندار مذگان

29 بهمن روز عشق ایرانی یا سپندار مذگان

چند سالی است  که نزدیک 25 بهمن ماه (14 فوریه)  می شود هیاهو و هیجان را در خیابان ها دید. مغازه های کالاهای فانتزی شلوغ می شود. همه جا نام , ولنتاین (Valentine)- روز عشق فرنگی به گوش می خورد.ولی کمتر کسی است که بداند در ایران باستان هم ،روزی به نام روز عشق بوده است!

شنیدنی است بدانید که این روز در سالنمای کنونی ایرانی برابر است با 29 بهمن، یا تنها 4 روز پس از والنتاین فرنگی می باشد ! این روز “سپندار مذگان” یا “اسفندار مذگان” نام داشته است.

فلسفه بزرگداشت این روز به نام “روز عشق” به این گونه بوده است که در ایران باستان هر ماه را سی روز می شمردند و افزون بر اینکه ماه ها نام داشتند، هریک از روزهای ماه نیز یک نام داشتند. برای نمونه روز نخست “روز اهورا مزدا”، روز دوم، روز بهمن ( تندرستی، اندیشه) که نخستین صفت خداوند است، روز سوم اردیبهشت “بهترین راستی و پاکی” که باز ویژه خداوند است، روز چهارم شهریور “شاهی و فرمانروایی آرمانی” که ویژه خداوند است و روز پنجم “سپندار مذ” بوده است. سپندار مذفر نام ملی زمین است، یعنی گستراننده، مقدس، فروتن .

زمین نماد عشق است چون با  فروتنی و گذشت به همه عشق می ورزد. زشت و زیبا را به یک چشم می نگرد و همه را چون مادری در دامان پر مهر خود امان می دهد. از این روی در فرهنگ باستان اسپندار مذگان را نماد عشق می پنداشتند. در هر ماه، یک بار، نام روز و ماه یکی می شده است که در همان روز که نامش با نام ماه همزمان می شد، جشنی برپا می داشتند به فراخور نام آن روز و ماه . برای نمونه شانزدهمین روز هر ماه مهر نام داشت و  در ماه مهر، “مهرگان” فرنام می گرفت. همین طور روز پنجم هر ماه سپندار مذ یا اسفندار مذ نام داشت که در ماه دوازدهم سال که آن هم اسفندار مذ نام داشت، جشنی با همین نام می گرفتند.

سپندار مذگان جشن زمین و گرامیداشت عشق است که هر دو در کنار هم می نشینند. در این روز زنان به شوهران خود با مهر ارمغان می دادند. مردان نیز زنان و دختران را بر تخت شاهی نشانده، به آنها ارمغان داده و از آنها فرمانبرداری می کردند. برخی نیز روز مادر و زن را به نشانه زایش و مهربانی زمین در این روز می دانند.

مردم ایران از آن گروه مردم هایی هستند که زندگیشان با جشن و شادمانی پیوند فراوانی داشته است، به فراخور های گوناگون جشن می گرفتند و با سرور و شادمانی روزگار می گذرانده اند. این جشن ها نشان دهنده فرهنگ، روش زندگی، خوی، فلسفه زندگی و رویهمرفته جهان بینی ایرانیان باستان است. از آنجایی که ما با فرهنگ باستانی خود ناآشناییم شکوه و زیبایی این فرهنگ با ما بیگانه شده است.

چرا سپندار مذگان در روز پنجم اسفندماه نیست؟
زیرا در گذشته ایرانیان 12 ماه 30 روزه داشتند و 5 روز را نیز افزودن بر آن 12 ماه در سالشمار خود داشته اند. بنابراین روز پنجم اسفند(سپندار مذگان)، با روز 335 از سال یا 29 بهمن در سالشمار کنونی ایرانیان برابر است.

شاید هنوز دیر نشده باشد که روز عشق را از 25 بهمن (Valentine) به 29 بهمن (سپندار مذگان ایرانیان باستان) برگردانیم…