محمد حسین کریمی پور: اقتصاد را از حالت «ابرکمیته امدادی» خارج کنیم

اقتصاد > اقتصاد کلان – کاهش قیمت نفت بسیاری از فعالان اقتصادی را در مورد اداره اقتصاد ایران طی سال 94 با نگرانی هایی همراه کرده است.

  به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، رشد اقتصادی 4 درصدی و بهبود شرایط تورمی کشور فعالان اقتصادی را نسبت به آینده پیش روی اقتصاد ایران به شدت امیدوار ساخته بود ولی بحران کاهش قیمت نفت و تمدید مذاکرات هسته ای موجب شد تا تردیدهایی در مورد آینده اقتصاد ایران طی سال 94 در ذهن صاحبان حرفه ای کسب و کار و اقتصاددانان ایجاد شود. محمد حسین کریمی پور، رئیس پیشین کمیسیون کشاورزی اتاق ایران و عضو هیات نمایندگان اتاق ایران مدتی قبل در جلسه هیات نمایندگان اتاق ایران سخنرانی در حضور معاون اول رئیس جمهور و وزرای اقتصادی در مورد هزینه های تحمیل شده به اقتصاد کشور ناشی از استخدام های پی در پی دولتی انجام داد که با استقبال اسحاق جهانگیری مواجه شد. در گفت و گوی کوتاه با کریمی پور تلاش شده تا تصویری از شرایط اقتصاد ایران طی سال آینده و با وجود قیمت نفت تنزل یافته و هزینه های رشد پیدا کرده دولت ارائه شود.

با توجه به کاهش قیمت نفت ارزیابی شما از اقتصاد ایران در سال اینده چیست؟ آیا دولت با کسری بودجه توان خروج از رکود را دارد؟

میزان فشار بر ستون درآمد دولت بستگی به این دارد که اولا  قیمت متوسط نفت در سال آتی چقدر باشد؟ ثانیا چقدر از ارزهای توقیف شده ایران در روند مذاکرات آزاد شود . اگر مجموع این دو رقم به حدود ٣۵ میلیارد دلار برسد و وصولی مالیاتی هم بالای ۶٠ هزار میلیارد تومان باشد، دولت می​تواند تعهدات حقوق کارمندان حاکمیت، کسری مستمری بازنشستگان و یارانه ماهیانه مردم را تامین کند. این تعهدات حدود ١۵٠ هزار میلیارد تومان است.

در این صورت عملکرد حاکمیت ایران در اقتصاد ملی بیشتر شبیه به یک بنگاه تامین اجتماعی غول آسای اولتراسوسیالیستی خواهد بود که اولا در قیاس با استاندارد دنیا چند برابر کارمند استخدام کرده و از محل مالیات نانشان می دهد. ثانیا چون صندوقهای بازنشستگی اش غارت شده و ورشکسته اند بار آنها هم به در آمد عمومی منتقل می​شود و ثالثا دولت غیر هوشمندانه ترین سیستم حمایت اجتماعی را دارد که در آن میلیاردرها هم یارانه بگیرند. من میخواهم عرض کنم بیش از انکه نگران ستون درآمد دولت باشیم ، باید نگران ستون هزینه بود. اگر قرار باشد این سیستم ” ابر کمیته امدادی” را ادامه دهیم، هیچوقت روی سامان اقتصادی را نخواهیم دید.

برگردیم به سوال شما. اگر جمع جبری وصولی ارزی و اخذ مالیات بیش از ٣۵ میلیارد دلار و ۶٠ هزار میلیارد تومان مذکور شد، این مازاد می​تواند در قالب بودجه عمرانی، صرف توسعه شود. البته با همان متد بهم ریخته غیر بهره ور و گرانقیمت پروژه های دولتی که می شناسیم. البته توفیق مذاکرات، می​تواند با بالا بردن موقت وصولی​های ارزی ناشی از ازادسازی پولهای بلوکه شده،  راه نفسی به ستون درآمد دولت بدهد که دو سه سالی تداوم این تعادل  اقتصادی را ممکن سازد. ولی مشکل نهادین اقتصاد ایران بلوکه شدن صدمیلیارد دلار موجودی خارجی یا کاهش قیمت نفت نیست.مشکل اساسی تعریف رابطه حاکمیت با اقتصاد است. از حاکمیت اقتصادی  “ابر کمیته امدادی”، توسعه و اقتصاد شکوفا  در نمی​​آید.

توافق در مذاکرات هسته​ای را در این دوره زمانی برای اقتصاد ایران چقدر ضروری می​دانید؟ 

اگر به مدلی که در بالا عرضه شد نگاه کنید، پاسخ روشن است. توافق هسته ای، رفع تحریم​ها، عادی شدن ارتباط بانکی و نفتی و آزاد شدن اموال بلوکه شده، فشار زیادی را از روی اقتصاد بیمار ایران بر می دارد و زمینه درمان را تسهیل می​کند. اما یادمان باشد بیماری مزمن و اصلی اقتصاد ما اینها نبوده و نیست. وقتی بیمارتان  ذات الریه دارد، باید او را از کوران سرما دورکرد، نوشیدنی گرم و بستر گرم به او داد. اما همه اینها بدون یک درمان آنتی بیوتیکال ریشه​ای، فقط مرگ را به تاخیر می​اندازد. جواب بنده این است که رفع تحریم از ایران در کوتاه مدت، مهمترین وظیفه حاکمیت است و در میان مدت بقا و پیشرفت کشور منوط به خود اصلاحی ژرف حکمرانی اقتصادی و باز تعریف نقش حاکمیت در اقتصادست.

3535