ماموریت اتاق بازرگانی و فرصت های طلایی صادرات

در عرصه تخصص گرایی علمی در جهان، کارآفرینان، تولید کنندگان و صادر کنندگان بخش خصوصی ایران، به سختی می توانند به طور سنتی فعالیت کنند. به عبارت دیگر برای آنکه بخش خصوصی بتواند در بازارهای جهان نقش پررنگ، مستمر و پایداری داشته باشد، زنجیره ای از عوامل مرتبط می بایست در حرکت و فعالیت باشند و هر گونه خللی در این زنجیره، موجب از بین رفتن سرمایه ها و انگیزه ها و از دست رفتن فرصت های بازار خارجی می شود.

در سند راهبردی چشم انداز توسعه صادرات و در چارچوب چشم انداز بیست ساله، مقرر است “جمهوری اسلامی ایران با توجه به توانمندی ها و ظرفیت های بالای اقتصادی نسبت به افزایش سهم خود از تجارت جهانی حرکت کرده و به توازن تجاری در صادرات و واردات نایل آمده و دارای اقتصادی متنوع با سهم غالب بخش غیرنفتی و غیردولتی باشد”. این همان راهبرد “اقتصاد مقاومتی” است که برای تحققش، بدون شک باید بر صادرات تاکید شود تا انگیزه ای باشد برای تولیدفاخر و باکیفیت داخلی. بنابراین صادرات نیازمند سرمایه گذاری برای تولید داخلی است. بدون تولید، صادرات غیر ممکن است و تولید، بدون سرمایه غیر ممکن تر و سرمایه گذاری بدون داشتن علم و اطلاعات کافی علمی و تخصصی خطرآفرین برای بخش خصوصی است.

دراین راستا، وظیفه اتاق بازرگانی بسیار مهم و تعیین کننده است. اما باید توجه داشت که اتاق بازرگانی هنوز به معنای کامل خصوصی نشده است. به عبارتی بخش خصوصی هنوز در آغاز راه است تا بتواند خانه امن خود را اتاق بازرگانی بیابد. اتاق بازرگانی که وظیفه هدایت، مشاوره و پشتیبانی فعالان کسب و کار و تجارت و صادرات را به عهده دارد هنوز تا رسیدن به استانداردهای بین المللی فاصله زیادی دارد. اگرچه در دولت جدید گام های رو به جلو و مثبتی برداشته شده است اما هنوز هستند بسیاری از کارآفرینان و بازرگانانی سنتی که متکی بر نبوغ و استعداد و تجربه شخصی خود فعالیت می کنند و هنوز با نوآوری های علمی و تخصصی روز این عرصه آشنا نیستند و علاقه ای هم به استفاده از به خدمت گرفتن مشاورین متخصص دانشگاه رفته، زبده وماهر ندارند. یکی از ضعف های بخش خصوصی، عدم استفاده کافی از نخبگان علمی این بخش و دانشگاه است. اتاق بازرگانی بایستی ضمن تعامل سازنده با دولت از دولتی شدن بپرهیزد و بیشتر از نیروی انسانی و بومی خود برای خدمت رسانی به اعضای خود و نیز از متخصصین و اساتید فن کمک بگیرد. چه اشکالی دارد که یک شرکت و کارآفرین و صادرکننده بخش خصوصی در هیئت مدیره یا اتاق فکر خود از یک یا دو استاد دانشگاه متناسب با فعالیت اقتصادی و تجاری و صادراتی اش استفاده کند . این مشارکت علمی می تواند ریسک پذیری برای

سرمایه گذاری و صادرات به خارج از کشور را کاهش دهد. این نوع فرهنگ سازی از وظایف اتاق بازرگانی ایران است ضمن آنکه در فراهم آوردن اتاق های فکر برای کمک به اعضای خود می تواند نقش بی بدیلی داشته باشد.

اتاق بازرگانی می بایست به طور مستمر برای حل مسائل و مشکلات فنی و تخصصی خود و نیز اجرای طرح های پژوهشی به دانشگاه ها مراجعه نماید و خود را محصور به مراکز خود ساخته پژوهشی نکند. با برون سپاری، از بهترین محققین و متخصصین در دانشگاه های مادر یاری بگیرد. نقش اتاق بازرگانی در عرصه بین المللی بسیار کارساز و اثرگذار است واین نقش زمانی محقق می شود که هر روز خون جدیدی از خارج اتاق وارد آن شود. در این صورت است که اتاق بازرگانی به عنوان یکی از ابزارهای مهم در دیپلماسی و توسعه روابط خارجی و حتی تحکیم روابط سیاسی می تواند نقش آفرین باشد. اتاق بازرگانی باید شبکه های تجاری و بخش خصوصی ایران را با جهان مرتبط سازد و با ارائه راهنمایی های مطابق واقع، همراه با تلاش برای زمینه سازی جهت رشد و بقای تجارت و صنعت بخش خصوصی اقدام نماید. بدیهی است که بخش خصوصی به علت سرمایه محدود و ریسک پذیری بالای آن در خارج از کشور، تشنه اطلاعات تجاری به روز و یافتن فرصت های سرمایه گذاری مطمئن است. این نیاز اگر از سوی اتاق ها برآورده نشود، از اتاق یک بوروکراسی که عمدتا میراث ساختارهای ناکارآمد دولتی است بیش نخواهد ماند و تحولی ایجاد نخواهد شد. از جمله ضعف های بخش خصوصی در حوزه صادرات ناکافی بودن توجه به ارتقای دانش و فرهنگ صادراتی در جامعه، تعدد مراکز تصمیم گیری در امر تجارت خارجی و کم توجهی به اتاق های بازرگانی است، ضعف در مهارت های مدیریتی در بخش های صنعتی، و برخی بخش های خدماتی را می بایست برآن افزود. یکی از راهبردهایی که اتاق بازرگانی می تواند به کار گیرد آن است که از پیشگامان موفق صادرات کشور بخواهد در دوره های کوتاه مدت و بلند مدت، بنگاه های نوپا و تازه را رقیب خود ندانند بلکه آنها را در پناه خود گرفته و با پیچیدگی بازار و عرصه صادرات آشنا کنند. اتاق بازرگانی این نظارت را به عهده بگیرد و در راستای تقویت و حضور آنها در عرصه منطقه ای و بین المللی بکوشد. اتاق بازرگانی ایران هنوز در عرصه ملی ناشناخته است و در عرصه خارجی تا سطوح منطقه ای و فراتر از آن راه طولانی در پیش دارد. ما در مقایسه با اتاق های موفق جهان فاصله زیادی داریم. نکته دیگر، نقش حساس قوه قضاییه است. این قوه و وزارت دادگستری می بایست ضمن نظارت مستمر و شفاف، با هرگونه اقداماتی که باعث ایجاد جو روانی منفی و نیز یاس و ناامیدی در بخش خصوصی، و تضعیف کارآفرینان و صادرکنندگان می شود برخورد نماید. این امر برای ایجاد اطمینان در مردم و نیز امنیت سرمایه گذاران این بخش به ویژه آنهایی که در حوزه صادرات در بازارهای جهانی فعالند اهمیت بسزایی دارد. باید یادآور شد، هرکجای زنجیره صادرات، سستی و کاهلی نماید، این وضع به سرعت بر سایر بخش های متصل، تاثیر منفی می گذارد. توسعه صادرات غیر نفتی بهترین راهبرد برای تحقق “اقتصاد مقاومتی” است. در فضای متلاطم بین المللی امروز که دشمنان و رقبا برای عدم حضور منطقه ای و بین المللی ایران مشکل آفرینی می کنند، ما خود نمی بایست از نظر داخلی فضایی را فراهم کنیم که موجب سستی در سرمایه گذاری، تولید داخلی و کاهش ارتقاء کمی و کیفی صادرات شود. مواظب باشیم فرصت های طلایی بازار صادرات منطقه و جهان را ازدست ندهیم زیرا بسیار حساس و زودگذر هستند.

49261