چرا داعش خلبان اردنی را آتش زد؟ پاسخ کارشناس مسائل خاورمیانه به این پرسش

بین الملل > خاورمیانه – حسن هانی زاده کارشناس خاورمیانه در گفتگو با خبرآنلاین از سناریوهای پشت پرده برای آتش زدن خلبان اردنی می گوید.

سعید جعفری – تا دیروز سر می بریدند. امروز به سبک کارتون های والت دیزنی بنزین می ریزند و زنده زنده سوختن گروگان نگون بخت را تماشا می کنند. بشر در حجم قصاوت قلب این عده که از بد ماجرا خود را مسلمان هم می خوانند مانده است. مشخص هم نیست چه زمانی تلاش های بین المللی برای مهار و نابودی گروه موسوم به دولت اسلامی نتیجه خواهد داد. تلاشی که حسن هانی زاده معتقد است به این زودی ها مثمر ثمر نخواهد بود، چون اساسا عزم و اراده جدی برای کنترل این جریان وجود ندارد. در ادامه مشروح گفتگوی خبرآنلاین با کارشناس مسائل خاورمیانه را می خوانید.

آتش زدن دردناک خلبان اردنی توسط داعش حرف و حدیث های فراوانی را با خود به همراه داشت. به نظر شما این جریان با چنین اقداماتی در پی چیست؟ آیا فقط هدفشان ایجاد رعب و وحشت است؟

در واقع دو نظریه پیرامون آتش زدن خلبان اردنی توسط داعش وجود دارد، نخستین نظریه این است  که هواپیمای این خلبان در الربه سوریه سقوط می کند و او توسط داعش دستگیر می شود و چون اردن حاضر نبوده برخی از افراد وابسته به داعش که در زندان های اردن به سر می برند را با او مبادله کند داعش به آن شکل دردناک خلبان نگون بخت را آتش زد و به قتل رساند. طبیعی است که با چنین اقدامی افکار عمومی علیه داعش تحریک شد. ولی نظریه دیگری که می تواند به واقعیت نزدیک تر باشد این است که خلبان اردنی قربانی یک سناریو محرمانه آمریکایی و حکومت اردن شده است. به این معنی که ظاهرا وقتی هواپیمای خلبان قصد داشته اهداف داعش را در سوریه بمباران کند برخی از کارشناسان فنی آمریکا در اردن هواپیمای او را دستکاری می کنند و هواپیمای او دچار نقص فنی می شود و در سوریه سقوط و اسیر داعش می شود. بعدا هم داعش در حقیقت او را به آتش می زند تا اولا افکار عمومی را آماده انتقام گیری کند و ثانیا ارتش اردن همزمان با سقوط این هواپیما مانورهای مشترکی در مرز سوریه و اردن برگزار کرد تا در زمان مناسب ارتش اردن وارد سوریه شود و بخش جنوبی این کشور را تجزیه کند و نیروهای مثلا معتدل سوری در منطقه جنوب این کشور به ویژه در درعا دولتی تشکیل دهند و به مرور دولت خود را گسترش دهند و در سایر مناطق سوریه مانند حمص و حلب و دمشق پیشروی کنند و دولت اسد را در فرآیند زمانی ۶ ماهه سرنگون کنند. این سناریو به واقعیت نزدیک تر است و داعش که این اقدام را انجام داد به نظر می رسد با علم و آگاهی آمریکا و اردن بوده وگرنه داعش در این شرایط بدون اینکه انگیزه های سیاسی داشته باشد اینکار را نمی کرد. ولی با توجه به اینکه گروهکی تروریستی است این اقدام را انجام داد. به نظر می رسد این اقدام داعش در اهداف آمریکا و اردن بوده و گامی از پروسه تجزیه جنوب سوریه  بوده است. هدف اردن آماده کردن افکار عمومی این کشور برای شرکت ارتش اردن در حمله به سوریه و تجزیه این کشور بوده است.

فکر نمی کنید این سناریویی که مطرح کردید بیشتر شبیه توهم توطئه باشد؟ چرا که اولا این نخستین باری نیست که داعش گروگان های خود را به شکل وحشتناکی به قتل می رساند. ثانیا اگر چنین بوده، گروگان های ژاپنی چرا کشته شدند؟

اردن از مدت ها پیش ارتش خود را برای ورود به سوریه به بهانه برخورد با داعش آماده کرده است. اگر ارتش اردن بعدا وارد سوریه شد و بخش های جنوبی این کشور را تجزیه کرد طبیعی است این نظریه واقعی خواهد بود و باید منتظر ماند گذشت زمان این نظریه و صحت آنرا ثبات کند. ضمن اینکه در گزارش هایی که می رسد اردن می توانست آن دو ژاپنی و هم خلبان را آزاد کند. ولی اردن کوتاهی کرد و چرا که اساسا بنا نبود چنین شود.

اما مسئله اینجاست که اگر قرار بود چنین کاری انجام شود این رویه نادرست باب می شد و داعش یاد می گرفت که هر روز یک نفر را به گروگان بگیرد و با استفاده از آن تعدادی از نیروهای خود را آزاد کند.

اگر چنین است که شما می گویید بود چرا در لبنان این اتفاق افتاد؟ و همسر بغدادی را آزاد کردند و مبادلات میان سربازان لبنان و همسر بغدادی صورت گرفت و همسر او در سوریه آزاد شد. در گذشته مبادله اسیر صورت گرفته و می شد مانند مورد قبلی ساجده را آزاد کنند و خلبان آزاد شود. ولی دولت اردن آنقدر کوتاهی کرد که هم خلبان را کشتند و هم گروگان های ژاپنی را. در نتیجه من معتقدم پیچیدگی های امنیتی در این مسیر وجود دارد که باعث می شود در تحلیل ها بیشتر دقت کنیم.

حالا به نظر شما و با توجه به نوع کشتن دردناک خلبان اردنی تغییری در نوع برخورد و مواجهه با این جریان تروریستی ایجاد خواهد شد؟

خیر. به هیچ وجه. همین چند وقت پیش ارتش آمریکا یکی از هلیکوپترهای عراقی که بر سر داعش بمب می ریخت را سرنگون کرد. هواپیماهای آمریکایی چندین بار کمک تسلیحاتی در اختیار قرار دادند. نشان می دهد آمریکایی ها نمی خواهند داعش در این منطقه در یک فرآیند کوتاه مدت تمام شود چون پشت این مسئله جریان سازی هایی وجود دارد. و سعی می کنند داعش را نگه دارند که هم خشونت بیشتر در منطقه به وجود آید و هم توسعه اقتصادی سوریه عراق و لبنان حاصل نشود. ضمن اینکه در آینده سناریویی که اتحادیه اروپا و آمریکا دارند و طی آن می خواهند مسلمانان را به دو بلوک مسلمان خوب و بد تقسیم کنند و مسلمانان بد را از کشورهای اروپایی و آمریکایی اخراج کنند عملی شود. بنابراین تئوری بیشتر شدن جمعیت مسلمانان در اروپا در سال ۲۰۵۰ و همچنین ورود نخستین مسلمان در سال ۲۰۲۵ به الیزه که آنها را نگران کرده عملی نشود.

اما موارد فراوانی وجود دارد که این تئوری های شما را نقض می کند. اولا اینکه دو دسته مسلمان خوب و بد وجود داشته باشد که یک توطئه از پیش تعیین شده نیست. ما هم به این تقسیم بندی معتقدیم و مثلا داعش را اصلا عضو مسلمانان به شمار نمی آوریم. ضمن اینکه خانم مرکل اتفاقا برخلاف ادعای شما خود یکی از جدی ترین حامیان مسلمانان در میان سیاستمداران اروپایی است و جریان های افراطی اروپا با تظاهراتشان عکس خانم مرکل با روسری را با خود حمل می کردند که نشان می دهد آنها تا چه اندازه از سیاست های حمایتی صدر اعظم از مسلمانان خشمگین هستند. ضمن اینکه آقای اولاند هم تاکید کرده نباید اقدامات تروریستی را به کل مسلمانان نسبت دهیم.

بله تناقض در رفتار سیاسی احزاب کشورهای اروپایی و جریان های افراطی و دولت مردان اروپایی وجود دارد. واقعیت این است که الان زمینه پذیرش اخراج مسلمانان در میان ملت های اروپایی بیشتر شده. کشورهای اروپایی برای امنیت پایدار خود با کسی تعارف ندارند و این اظهارات کاملا ظاهری است ولی الان موج اسلام ستیزی مخصوصا در فرانسه زیاد است و به مساجد حمله می شود و این جریان سازی های  آغاز یک دهه آینده خواهد بود که در آن اروپایی ها می خواهند سناریوی خود را عملی کنند.  

49308