نگاهی به انواع داروهای خواب آور

نگاهی به انواع داروهای خواب آور

 با توجه به شرایط کنونی جامعه ممکن است در طول روز مراجعان زیادی در داروخانه داروهای خواب آور را از شما طلب کنند. این در حالی است که بی خوابی ناشی از میانسالی مصرف کنندگان بسیاری را طالب این انواع دارو می کند همان طور که می دانید اندکی بی نظمی و افزایش دوز در مصرف داروهای خواب آور می تواند افرادی را که در دهه ۵۰ یا ۶۰ زندگی خود به سر می برند دچار گیجی یا وابستگی در طول روز کند.

از طرفی مصرف بی رویه و خودسرانه داروهای خواب آور می تواند بیمار را در مسیر تجربه عوارض جانبی این داروها قرار دهد. در این دو صفحه اطلاعات جامعی را درباره تجویز داروهای خواب آور به شما یادآوری می کنیم.

به طور کلی داروهــای خواب برای موقعیت های بی خوابی کوتاه مدت مثلا ســفر به مناطقی که اختلاف زمانــی دارند یا بی خوابــی بعد از عمل جراحی تجویز می شــوند اما اگــر بیماری دچار بی خوابی مزمن اســت باید زیرنظر پزشک از این داروها استفاده کند.

البته این گروه دارویی تنها به بیمار کمــک می کنند به خــواب رود و علت اصلی بی خوابی او را درمان نمی کند.

داروهای خواب آور OTC

مهم تریــن عامــل موثــر در ایــن داروهــا آنتی هیســتامین اســت. معروف تریــن ایــن انــواع خــواب آور عبارتنــد از دیفن هیدرامین، اســتامینوفن، Doxylamine٬ .NyQuil با این حال پزشــکان متخصص مشکلات خواب توصیه می کنند افــراد از داروهای OTC برای درمــان بی خوابی خود اســتفاده نکننــد زیرا تحقیقــات در مورد این داروهــا چندان تکمیل نشــده و در صورت مشــکل بی خوابی حتما به پزشک متخصص مراجعه کنند.

⚫⚫⚫ عوارض مصرف داروهای خواب آور OTC

خواب آلودگی و گیجی در روز بعد از مصرف

تاری دید

خشکی گلو و دهان

احساس یبوست و احتباس ادرار

مقاومت نســبت به دارو در مرور زمان و نیاز به مصرف دوز بیشتر

وابستگی به دارو که باعث می شود بیمار دیگر نتواند بــدون دارو بخوابــد و در صورت مصرف نکردن آن بی خوابی او وخیم می شود.

⚫ علایم ترک مخدرها: اگر بیمار به دارو وابســته شــود و بعد از مدتی مصرف آن را قطع کند دچار برخــی علایم ترک مواد مخــدر از قبیل تعریق، تهوع و لرز می شود.

⚫ تداخــل دارویی: داروهای خــواب آور با دیگر داروهای مصرفی شخص تداخل ایجاد می کنند که ایــن واکنش هــا می توانند عــوارض جانبی خواب آورها و خطرات آنها را افزایش دهند.

⚫ وخامت بی خوابــی: در صورت تصمیم به قطع مصرف این داروها گاهی مشکل بی خوابی از قبل هم بدتر می شود.

⚫ اثر پوشانندگی علت اصلی بی خوابی: بسیاری از افراد در صورت مواجهه با بی خوابی به داروخانه مراجعــه می‌کنند و OTC های خــواب آور را می خرند ایــن داروهــا می توانند علــت اصلی بی خوابی را که می تواند یک بیماری جســمی یا روحی باشد مخفی کنند و بیمار را دچار نوعی بی خوابی بدون پاسخ به داروهای خواب آور سازند.

⚫ عوارض داروهای خواب آور تجویزی

تمام داروهای خواب آور بسته به نوع ، دوز و مدت ماندگاری در بدن عوارض خــاص خود را دارند که از شــایع ترین عوارض باید به ســردرد، درد عضلانی، یبوست، خشکی دهان، خواب آلودگی در طول روز، عدم تمرکز، ســرگیجه، بی قراری اشاره کرد.

⚫ خطرات جدی داروهای خواب آور

داروهای خواب آور مثــلا بنزودیازپین ها یا غیر بنزودیازپین هــا می توانند واکنش های شــدید آلرژیک را برای فرد ایجاد کنند؛ مثلا تورم صورت، اختلال حافظه، توهم، افکار و اعمال خودکشی، رفتارهای ناشیا ز بی خوابی پیچیده مثل راه رفتن در خواب، خواب آلودگی در رانندگی، خوردن در طول شب. اگر بیماری به شما مراجعه کرد اخلاق داروسازی ایجاب می کند او را از این عوارض آگاه کنیــد و از او بخواهید در صــورت مواجهه با این علایم حتما به پزشک معالجش مراجعه کند.

انواع داروهای خواب آور

به طور کلی انواع مختلفی از داروهای خواب در بازار وجود دارند که با تاثیــر بر گیرنده های مغز سیستم عصبی را به کنترل می گیرند.

پبنزودیازپین ها از قدیمی ترین گروه داروهای خواب هســتند که محققان اشکالاتی هم بر آنها می گیرند از جمله وابستگی شدید بیمار به آنها، کاهش اثر در درازمدت وکاهش سطح هوشیاری مصرف کننده در روز بعد.

گــروه دیگــر خواب آورهــا داروهــای غیربنزودیازپین ها هســتند که اگرچه ســاختار شــیمیایی آنها با بنزودیازپین ها فــرق دارد اما بر همان قســمت که بنزویازپین هــا در مغز اثر می گذارنــد، موثرند؛ از عوارض شــایع این گروه دارویــی باید به اثــر مقاومت به دارو، تشــدید افسردگی، سردرد، سرگیجه، تهوع، بی خوابی و افکار و اعمال مربوط به خودکشی اشاره کرد.

داروهای خواب آور گیرنده آگونیست ملاتونین: ایــن دارو جدیدترین نوع خواب آور اســت که با تقلید از اثر هورمون ملاتونین باعث القای خواب به فرد می شــود. مزیت این گــروه دارو عوارض کمتر آن است اما عارضه جانبی شایعی هم دارد از جمله سرگیجه و آسیب کبدی.

داروهای ضدافســردگی: محققــان می گویند این داروها تاثیری بــر بی خوابی ندارند اما برخی از پزشکان معتقدند که بســیاری از بی خوابی ها ناشــی از افســردگی اند و به همیــن دلیل برای درمان آنها باید از ضدافسردگی ها تجویز کرد.

بازار داروهای خواب آور

➖➖➖ آمبین (Ambien) با نام ژنریک زولپیدم (zolpidem)

نــوع اصلی ایــن دارو به بیمار کمــک می کند برنامه خواب منظمی داشته باشد اما برخی افراد بعد از اســتفاده از Ambien نیمه شــب از خــواب می‌پرند .

Ambien CR نوع بســط داده شده این داروست که کمک می‌کند بیمار ظرف ۱۵ تا ۳۰ دقیقه به خواب رود. اخیرا FDA اسپری این دارو با نام زولپیمیست (Zolpimist) را هم تایید کرده است. این اسپری حاوی عوامل فعال Ambien است و برای درمــان کوتاه مــدت بی خوابــی تجویز می شــود. البته باید خاطر نشــان کنیم که دوز تجویزی این دارو بــرای زنان باید کمتر از مردان باشــد زیرا Ambien مدت بیششتری در بدن زنان دوام دارد.

➖➖➖ لونستا (Lunesta) با نام ژنریک اسزوپیکلون (eszopiclone)

این دارو به بیمار کمک می کند به ســرعت بخوابد اما یادتان باشــد Lunesta بسیار قوی است و اگر بیمار می‌تواند به طور معمول ۷ تا ۸ ساعت بخوابد نباید این دارو را برایش تجویز کنید.

➖➖➖ روزرم Rozerem با نام ژنریک راملتون (ramelteon)

ایــن دارو مکانیســم اثر متفاوتی نســبت به سایر داروهای فهرســت ما دارد. Rozerem به جای اینکه بر سیستم عصبی مرکزی اثر بگذارد چرخه بیــداری را هدف قرار می دهد. تحقیقات نشــان داده ایــن دارو باعث وابســتگی نمی شــود پس می توان آن را برای مدت طولانی تجویز کرد.

➖➖➖ سوناتا (Sonata) با نام ژنریک زالپلون (Zaleplon)

مزیت این دارو نســبت به دیگر داروهای این فهرست اثر کوتاه مدت آن اســت. به این معنی که اگر بیمار خودش می تواند به خواب رود نیازی نیست دارو را مصرف کند اما اگر برخی شــب ها تا پاســی از شب برای به خواب رفتن مشکل داشت می تواند دارو را مصرف کند بدون آنکه صبح فردا احساس خواب آلودگی و گیجی کند.

البته اگر بیمار سابقه پریدن از خواب در طول شب را گزارش می دهد بهتر است دارویی دیگر را برای او تجویز کنید.

➖➖➖ سیلنور یا سایلنور (Silenor) با نام ژنریک دوکسپین (doxepine)

این دارو برای بیمارانی مناســب اســت که نمی توانند خواب بمانند و مرتب از خواب می‌پرند.

Silenor با نگهداری از جایگاه های پذیرنده هیستامین به بیمار کمک می کند خوابی آرام و ممتد داشــته باشد.

➖➖➖ بنزودیازپین (Benzodiazepine)

ایــن دســته از داروهای خواب آور قدیمی ترند و شــامل انواع متنوعــی از جمله زاناکس (Xanax)٬ رستوریل (Restoril)٬ هالیسین (Halcion) اســت.

این داروها برای مواردی تجویز می شــوند که مایلید دارو به مدت بیشــتری در سیســتم خواب بیمار باقی بماند؛ مثلا مشکلات بی خوابــی از قبیل پریدن از خــواب یا حملات تــرس شــبانه. توجــه داشــته باشــید کــه هــا باعــث احســاس Benzidiazepine ها باعــث احســاس خواب آلودگی در طول روز و همچنین وابستگی می شوند.

➖➖➖ داروهای ضدافســردگی

برخی داروهای ضدافســردگی از قبیــل میرتازاپیــن و ترازودون برای درمان اضطراب و بی خوابی ناشی از آن کاملا موثر عمل می کنند

➖➖➖ داروهای خواب آور OTC

این داروها از گــروه آنتی هیســتامین ها هســتند اما می توانند باعث گیجی فرد در روز آتی شــوند؛ با این حال فروش آنها بدون نســخه پزشک مانعی ندارد اما حتما قبل از تجویز به بیمار بپرسید که خــودش داروهایی را که آنتی هیســتامین دارد مصرف می‌کنند یا خیر.

مثــلا داروهای سرماخوردگی و آلرژی- تا دچار اوردوز نشود.

داروهای خواب آور و حساسیت

به گزارش ســازمان غــذا و داروی آمریکا برخی داروهــای خــواب آور می تواننــد باعــث برخی واکنش های نادر حساسیت در بیمار شوند.

برخی از این داروهــا عبارتند از Ambien /Ambien٬ CR، Carbrital، Dalmane ، Doral، Halcion، Lunesta، Placidyl، Prosom٬ Sonata ، Restoril، Rozerem، Seconal

درمان های جایگزین بی خوابی

این روزهــا بســیاری از مراجعین از داروســاز خود پرســش های زیادی درباره بیماری شــان می پرسند؛ بنابراین خوب است در کنار اطلاعات دارویی کمــی هم اطلاعات عمومــی خود را در رابطه با مقابله با بیماری ها افزایش دهید. درمورد بی خوابی بد نیســت بدانید راه ها جایگزینی هم برای مواجهه با آن وجود دارد ازجمله:

⚫ آروماتراپی: می توانیــد به مراجع توصیه کنید کمی پماد یا روغن معطر را به گردن و شانه های خــود بمالد. بوی بــه خصوص این مــواد باعث احساس آرامش به فرد می شود. برای این منظور لازم نیســت ماده مخصوصی را به فرد پیشنهاد دهید هر نوع ماده معطری که احســاس خوبی را به فــرد القا کند برای درمان بی خوابی ناشــی از استرس او موثر است.

⚫ چای سنبل الطیب: اگر مراجعی به شما شکایت کرد که به اندازه کافی می خوابد اما صبح روز بعد هنوز خسته اســت می توانید نوشیدن دمنوش را بــه او توصیه کنیــد. ســنبل الطیب کیفیت خــواب فرد را بهبود می بخشــد زیرا سرشــار از آنتی اکسیدان است. البته به مراجع گوشزد کنید که این دمنوش را بیشتر از دو بار در هفته ننوشد زیرا مصرف بییش از حد آن فرد را به نوشیدن آن وابســته می کند. در ضمن سنبل الطیب با برخی داروها از قبیل داروهای کلسترول تداخل دارد.

داروهای خواب آور گیاهی

برخی داروهای گیاهی از قبیل بابونه، ریشه سنبل الطیب، کاوا کاوا، اسطوخودوس، بادرنجبویه، چای بابونه می توانند اثر خواب آور داشته باشند و فرد را هم در خطر عوارض جانبی قرار ندهند؛

البته برخی از داروهای گیاهی هم می تواند خیلی قوی باشند و با رقیق کننده های خون، قرص های ضدبارداری و برخی داروهای سرطانی تداخل ایجاد کنند؛ بنابراین به خریدار توصیه کنید قبل از خرید این انواع دارو حتما با پزشک معالجش مشورت کند.

این اطلاعات نباید توسط شما مورد استفاده قرار گیرد و شما مجاز به تصمیم گیری در مورد تجویز این دارو یا هرگونه داروی دیگری نمی‌باشید.

تنها ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما دانش و اطلاعات لازم را برای تصمیم گیری در مورد تجویز این دارو دار می‌باشد و مشخص می‌کند که آیا این دارو برای شما مناسب می‌باشد یا خیر.

این اطلاعات تنها خلاصه ای از اطلاعات عمومی در مورد این دارو است٬ و هرگز اطلاعات کاملی را در مورد امکان استفاده، هشدارها، احتیاط، تداخلات دارویی، عوارض جانبی، و یا خطراتی که ممکن است برای شما اتفاق بیوفتند را در اختیار شما قرار نمی‌دهد .

این اطلاعات توصیه های پزشکی نیست و جایگزین اطلاعاتی که ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی در اختیار شما قرار می‌دهد نمی‌باشد.

شما باید با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود٬ برای دریافت اطلاعات کامل در مورد خطرات و مزایای استفاده از این دارو صحبت نمایید