چطور سعید آقاخانی نقشی جدی بازی کرد؟/ موتمن: ثابت کرده‌ام بهتر از روشنفکرها درباره‌شان فیلم می‌سازم

فرهنگ > سینما – کارگردان فیلم سینمایی «خداحافظی طولانی» تاکید کرد با آنکه خود را متعلق به طیف روشنفکران نمی‌داند، اما ثابت کرده بهتر از آنان درباره خودشان فیلم می‌سازد.

سمیه علیپور: دومین ساخته سینمایی فرزاد موتمن با عنوان «شب‌های روشن» یکی از خاطره‌انگیزترین کارهای این فیلمساز محسوب می‌شود. او بعد از سال 1382 و ساخت این فیلم تجربیات دیگری را پشت سرگذاشت، اما هیچ‌گاه به طور مشخص سراغ تصویر کردن یک فضای عاشقانه همانند «شب‌های روشن» نرفت تا «خداحافظی طولانی». این فیلم در حال حاضر در سی و سومین جشنواره فیلم فجر در بخش مسابقه سینمای ایران پذیرفته شده است. فیلم روایتگر داستانی عاشقانه در فضای صنعتی و کارگری است.

ساره بیات، میترا حجار و سعید آقاخانی از بازیگران این فیلم هستند. موتمن در روزهایی که فیلم او در سینماهای مختلف جشنواره روی پرده می‌رود، در گفت‌و‌گویی با خبرآنلاین درباره تازه‌ترین ساخته سینمایی‌اش صحبت کرد.

آقای موتمن گویا بعد از مدتی، دوباره سراغ روایت داستانی عاشقانه در فیلم‌تان رفته‌اید. از حال و هوای «خداحافظی طولانی» بگویید.

فیلم یک قصه عاشقانه دارد؛ یک قصه عاشقانه که در فضای صنعتی و کارگری اتفاق می‌افتد.

این بار هم خودتان در نگارش فیلمنامه دخیل نبودید و براساس متن نویسنده‌ای دیگر، فیلم را مقابل دوربین بردید؟

قصه از آن اصغر عبدالهی است و داستان مردی‌ست که یکسال به جرم قتل در زندان بوده و در این مدت برائت شده و از زندان بیرون می‌آید. او توانسته از مرحله زندان عبور کند و از جرم بری شده، اما جامعه اطرافش با او تخاصم دارد و از در دشمنی وارد می‌شود. در این میان وقتی شخصیت وارد ماجرایی عاطفی می‌شود، بعد تازه‌ای از ماجراها نمایان می‌شود.

ساره بیات

آقای موتمن، تصویری که از شما به عنوان کارگردان فیلم «شب‌های روشن» در ذهن داریم، همچنین صحبت‌ها و دیدگاه‌هایتان ما را به اینجا می‌رساند که شما گرایش به فضاهای روشنفکری دارید، یعنی درک و سپس ارائه چنین فضاهایی از سوی شما واقعی‌تر و بیشتر نزدیک به خودتان است. این ذهنیت اشتباه است؟

کاملا غلط است. اصلا این واقعیت ندارد.

یعنی وقتی صحبت از این می‌شود که فرزاد موتمن در مورد طبقه کارگر و در فضای صنعتی فیلم ساخته، نباید چنین تصور کنیم که احتمالا نگاهی توریستی به این محیط داشته‌اید؟

مساله این است که تصویر ارائه شده از من در اطرافم چندان درست و کامل نیست. زمانی که من از آمریکا به ایران برگشتم به مدت دو سال کارگری می‌کردم. سال‌ها ی58 و 59 بود که به عنوان کارگر کارخانه چوب‌بری مشغول به کار به بودم و بنابراین فضاهای کارگری را به خوبی می‌شناسم. قطعا براساس این شناخت و البته تجربیات دیگر وقتی من در مورد طبقه کارگر فیلم بسازم، نگاهی که به آنان دارم، نگاه توریستی نخواهد بود. موضوع از اینجا شروع می‌شود که همه من را به دلیل اینکه «شب‌های روشن» را ساخته‌ام متعلق به طبقه روشنفکری تصور می‌کنند، در صورتیکه من اصلا به روشنفکرها نزدیک نیستم، اما یک چیز را ثابت کرده‌ام، اینکه بهتر از آنان می‌توانم درباره خودشان فیلم بسازم.

مهمترین نکته‌ای که موجب شد سراغ ساخت فیلمنامه اصغر عبدالهی بروید چه بود؟

واقعا ا ز10 سال قبل دلم می‌خواست در مورد طبقه کارگر فیلم بسازم. اگر به فیلمنامه‌های سینمایی در چند سال اخیر نگاهی بیاندازید متوجه می‌شود که داستان اغلب این فیلمنامه‌ها از پارک‌وی به بالا اتفاق می‌افتد. به این ترتیب بخش عظیمی از جامعه از قصه‌ فیلم‌های سینمایی حذف شده‌اند. وقتی فیلمنامه «خداحافظی طولانی» را خواندم و دیدم که قصه آن مربوط به طبقه کارگر است، دیگر تردیدی نداشتم که می‌خواهم آن را بسازم. می‌توانم بگویم مهمترین نکته همین موضوع فیلم بود که به طبقه کارگر می‌پرداخت.

سعید آقاخانی و ساره بیات

گروه بازیگران فیلم را به چه ترتیب گرد هم آوردید؟ انتخاب سعید آقاخانی برای ایفای یک نقش جدی، پرریسک است.

اتفاقا پیدا کردن بازیگر مردی که بین 40 تا 50 سال سن داشته باشد و لباس کارگری به تن او بنشیند در میان بازیگرانمان کار بسیار سختی بود. می‌دانم انتخاب سعید آقاخانی کمی غریب بود، اما در میان گزینه‌ها به او رسیدیم. آقاخانی به عنوان بازیگر نقش‌های کمدی شناخته شده است، و من این را می‌دانم که وقتی یک کمدین کار درام انجام می‌دهد، بسیار خوب از پس آن برمی‌آید. بنابراین آقاخانی برای حضور در فیلم انتخاب شد.

آقای موتمن در این سال‌ها فیلم‌های متفاوتی از شما دیده‌ایم. «خداحافظی طولانی» چه جایگاهی در کارنامه‌تان دارد؟

در تمام این سال‌ها من براساس نوشته‌های فیلمنامه‌نویسان مختلف کار کرده‌ام و فضاهای متفاوتی را در فیلم‌هایم به نمایش گذاشته‌ام. بعضی‌ها مثل «شب‌های روشن» در حال و هوای روشنفکری بوده و برخی مانند «صداها» و «هفت پرده» در فضای طبقه متوسط. «باج‌خور» روایتی از زندگی و فضای شرخرها و لمپن‌ها بود. سال قبل «سایه‌روشن» را در جشنواره داشتم که فیلمی مبهم و پیچیده در فضای روشنفکری بود، اما امسال با «خداحافظی طولانی» آمده‌ام، فیلمی که به نظرم عموم مردم می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند. «خداحافظی طولانی» جزو آن گروه از فیلم‌هایم است که علاقه‌مندی خودم محسوب می‌شود.

5858